Nieuwsartikel Waterbouwdag 2023.
Met een divers publiek van ruim 500 opdrachtgevers, opdrachtnemers, studenten en andere belanghebbenden was het 12 oktober 2023 gezellig druk op de Waterbouwdag in het Utrechtse Beatrix Theater. Het jaarlijkse evenement, dat wordt georganiseerd door Rijkswaterstaat, de Vereniging van Waterbouwers en het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI), had dit jaar als centrale thema ‘de waterbouwer van de toekomst’. Een actueel thema, gezien de koers verleggende uitdagingen waar de waterbouwsector voor staat zoals de energietransitie, de vervanging en renovatie opgave, de beperkingen door stikstof, de naderende deadline voor de Kaderrichtlijn Water (KRW) doelstelling, duurzaam omgaan met schaars beschikbare grondstoffen en de gevolgen van klimaatverandering. Dit vraagt om een sector met flexibele en kundige mensen die meebewegen met de ontwikkelingen en trends. Experts die met een open en creatieve blik, samen met anderen op zoek gaan naar oplossingen. De Waterbouwer van de Toekomst dus!
Dagvoorzitters Stefan Aarninkhof (TU Delft) en Annemieke Nijhof (Deltares) leidden de Waterbouwdag in. Het is volgens hen aan waterbouwers om, juist nu, vanuit hun eigen positie mee te bouwen aan een beter land. Door verschillende doelen samen te voegen in integrale projecten kunnen we de grote opgaven waarvoor we staan op een meer toekomstbestendige manier aanpakken. Zo bereiden we ons voor op de uitdagingen van nu én al het onbekende wat ons te wachten staat.
|
Waterbouwers in een wereld vol weerstand
De eerste spreker was Marc Wesselink, directeur van WesselinkVanZijst en auteur van het Handboek Strategisch Omgevingsmanagement 2.0. Waar de weerstand in de samenleving toeneemt, levert dat meer vertraging op in projecten. Hoe ga je zorgvuldig en effectief om met verschillende belangen in complexe opgaven? Wesselinks advies: omarm de weerstand, vind de belangen achter standpunten en speel daarop in. Wanneer het spannend wordt is men sneller geneigd voor zichzelf te kiezen. Om de neuzen dezelfde kant op te krijgen is het zaak om altijd te zoeken naar oplossingen waarbij alle stakeholders uit eigen belang handelen. “Wees niet bang voor scope-wijzigingen in de beginfase”, stelt hij gerust. “Juist zo voorkom je later problemen.” |
Stikstof, een jaar na Porthos
Femke Zevenbergen, voorzitter van de Vereniging van Waterbouwers en directeur projecten bij Boskalis Nederland, volgde met een inspirerende presentatie over stikstof. Waar waterbouwers werken, is – anders dan bijvoorbeeld een rijkswegverbreding – al snel sprake van een beperking op stikstof doordat de werkzaamheden vaak in – de nabijheid van - de natuur plaatsvindt. Zevenbergen: “We moeten af van onze dieselverslaving. En daarvoor zijn kansen genoeg met de inzet van elektrisch materieel, mits de energie-infrastructuur hard genoeg meegroeit. Daarnaast is het van belang om breder te kijken dan alleen elektrisch materieel. Meer flexibiliteit in de uitvoering van een project geeft ook andere mogelijkheden dan alleen de inzet van elektrisch materieel.” Ondanks de grote stappen die nog nodig zijn, is ze optimistisch en noemde ze een aantal voorbeelden. Zoals de ombouw van een cutterzuiger naar een elektrische cutterzuiger die op verschillende energiedragers kan werken. Bij de aanleg van de Overnachtingshaven in Spijk is met een set aan maatregelen waaronder de inzet van elektrisch materieel de stikstofuitstoot teruggebracht van 40 ton naar slechts 2,5 ton. Ook de aanleg van het eerste elektrische snellaadstation voor zwaar materieel bij Tiel is volgens Zevenbergen een teken dat we de goede kant op gaan.
Tot slot werd de Kaderrichtlijn Water nog besproken. Juist waterbouwers kunnen maatregelen uitvoeren die kunnen voorkomen dat we in 2027 weer hard tot stilstand komen vanwege de waterkwaliteit.
Femke Zevenbergen, voorzitter van de Vereniging van Waterbouwers en directeur projecten bij Boskalis Nederland, volgde met een inspirerende presentatie over stikstof. Waar waterbouwers werken, is – anders dan bijvoorbeeld een rijkswegverbreding – al snel sprake van een beperking op stikstof doordat de werkzaamheden vaak in – de nabijheid van - de natuur plaatsvindt. Zevenbergen: “We moeten af van onze dieselverslaving. En daarvoor zijn kansen genoeg met de inzet van elektrisch materieel, mits de energie-infrastructuur hard genoeg meegroeit. Daarnaast is het van belang om breder te kijken dan alleen elektrisch materieel. Meer flexibiliteit in de uitvoering van een project geeft ook andere mogelijkheden dan alleen de inzet van elektrisch materieel.” Ondanks de grote stappen die nog nodig zijn, is ze optimistisch en noemde ze een aantal voorbeelden. Zoals de ombouw van een cutterzuiger naar een elektrische cutterzuiger die op verschillende energiedragers kan werken. Bij de aanleg van de Overnachtingshaven in Spijk is met een set aan maatregelen waaronder de inzet van elektrisch materieel de stikstofuitstoot teruggebracht van 40 ton naar slechts 2,5 ton. Ook de aanleg van het eerste elektrische snellaadstation voor zwaar materieel bij Tiel is volgens Zevenbergen een teken dat we de goede kant op gaan.
Tot slot werd de Kaderrichtlijn Water nog besproken. Juist waterbouwers kunnen maatregelen uitvoeren die kunnen voorkomen dat we in 2027 weer hard tot stilstand komen vanwege de waterkwaliteit.
Lauwersmeerdijk, samen voor de duurzaamste dijk
De Waterbouwdag zou niet compleet zijn zonder exclusieve inkijkjes achter de schermen van actuele waterbouwprojecten. Bert de Wolff van Waterschap Noorderzijlvest en Henk Ruiterkamp van GMB lieten zien welke innovatieve elementen ze (gaan) toepassen op het Groningse dijkversterkingsproject Lauwersmeerdijk-Vierhuizergat. Geheel in ‘nieuwe stijl’ is de hoogwateropgave integraal verbonden aan een ecologische- , gebieds- en duurzaamheidsopgave. “Het is een mooie uitdaging om al die aspecten mee te nemen en toch met een behapbaar ontwerp te komen”, aldus beide heren. Met extra focus op onder meer herstel van natuurwaarden, toepassing van gebiedseigen grond en gebruik van lokale krachten en materialen, schetsten ze een schoolvoorbeeld van een moderne integrale aanpak. |
Uitreiking Waterbouwprijs 2023
Op de Waterbouwdag werd ook dit jaar weer de prestigieuze Waterbouwprijs uitgereikt aan veelbelovende jonge afgestudeerden HBO of Technische Universiteit in de richting Waterbouwkunde (of aanverwante studierichtingen). Het doel van deze prijzen is om de waterbouwsector onder de aandacht van jongeren te brengen en de behoefte aan goed opgeleide professionals voor waterbouwkundige projecten in Nederland en wereldwijd te benadrukken. Micha Starink en Joppe Vugts van de Avans Hogeschool ontvingen de eerste prijs in de categorie HBO, terwijl de eerste prijs in de categorie WO werd toegekend aan Maria Montijn van de TU Delft. De prijzen werden op feestelijke wijze overhandigd door Marisol Irías Mata, winnaar van de Waterbouwprijs 2022 in de categorie WO.
Op de Waterbouwdag werd ook dit jaar weer de prestigieuze Waterbouwprijs uitgereikt aan veelbelovende jonge afgestudeerden HBO of Technische Universiteit in de richting Waterbouwkunde (of aanverwante studierichtingen). Het doel van deze prijzen is om de waterbouwsector onder de aandacht van jongeren te brengen en de behoefte aan goed opgeleide professionals voor waterbouwkundige projecten in Nederland en wereldwijd te benadrukken. Micha Starink en Joppe Vugts van de Avans Hogeschool ontvingen de eerste prijs in de categorie HBO, terwijl de eerste prijs in de categorie WO werd toegekend aan Maria Montijn van de TU Delft. De prijzen werden op feestelijke wijze overhandigd door Marisol Irías Mata, winnaar van de Waterbouwprijs 2022 in de categorie WO.
Energietransitie in de Haven van Rotterdam: van denken naar doen
De Rotterdamse haven is een complex industrieel systeem dat voor de grote opgave staat om conform het Parijsakkoord te streven naar CO2-neutraliteit in 2050, met een tussentijds CO2-reductiedoel van 55% in 2030. Maike Akkers is programmamanager energie-infrastructuur bij Havenbedrijf Rotterdam en nam de zaal mee in hun verduurzamingskoers. De energietransitie vraagt volgens Akkers om vernieuwde infrastructuur, een nieuw energie-, grondstoffen- en brandstoffensysteem en duurzaam transport. Zaken als afvangen en opslaan van CO2 (CCS) en elektrificatie van de industrie staan hoog op de agenda. Ook waterstof als energiedrager gaat een belangrijke rol spelen. Zo zijn er al plannen in uitvoering voor conversieparken om groene (offshore) energie om te zetten in waterstof en het gasnet klaar te maken voor waterstoftransport. |
Akkers benadrukt dat de transitie in de Rotterdamse haven veel kansen gaat bieden in de vorm van innovatieve (water)bouwprojecten.
|
De Blankenburgverbinding
Tot slot werd het publiek getrakteerd op een tweede inkijk in een lopend project. Eelco van Putten (DEME Infra, namens consortium BAAK) vertelde over het wel en wee op project Blankenburgverbinding, waar de nieuwe A24 de A20 bij Vlaardingen gaat verbinden met de A15 bij Rozenburg. “Een mooie synergie tussen waterbouw en tunnelbouw”, noemt hij het project. Waar veel goed gaat, waren er ook wat onverwachte wendingen. Onder meer door een kabelbreuk bij het afzinken van het tweede tunneldeel voor de nieuwe Maasdeltatunnel, liep het project enige vertraging op. Van Putten speelde open kaart en legde uit waar de leerpunten zaten. Dit najaar wordt het herstelde tunneldeel opnieuw naar de afzinklocatie gesleept. |
Nieuwe generatie waterbouwers
Voorafgaand aan de netwerkborrel sloot dagvoorzitter Stefan Aarninkhof de dag af met een heldere boodschap. Hij riep de aanwezige waterbouwers nadrukkelijk op om zichtbaar te blijven en te investeren in de volgende generaties waterbouwers. “We hebben vandaag gezien wat voor grote stappen we al maken richting de toekomst van de waterbouw. Nu is het van cruciaal belang om de richting zoekende jongeren te bereiken en aan ons te binden.”
Voorafgaand aan de netwerkborrel sloot dagvoorzitter Stefan Aarninkhof de dag af met een heldere boodschap. Hij riep de aanwezige waterbouwers nadrukkelijk op om zichtbaar te blijven en te investeren in de volgende generaties waterbouwers. “We hebben vandaag gezien wat voor grote stappen we al maken richting de toekomst van de waterbouw. Nu is het van cruciaal belang om de richting zoekende jongeren te bereiken en aan ons te binden.”
De Waterbouwdag was voor mij een inspirerende dag. Het is waardevol om te leren van elkaars ervaringen en die geleerde lessen mee te nemen in je eigen werk of project. We zouden als waterbouwers eigenlijk meer tijd moeten vrijmaken voor het delen van kennis en het netwerken." aldus Patrick van Broekhoven, voorzitter van het Platform Jonge Waterbouwers
Parallelsessies en expo
Bezoekers van de Waterbouwdag kregen halverwege de dag de kans om deel te nemen aan verschillende parallelsessies met uiteenlopende onderwerpen, waaronder young professionals, constructieve waterbouw, offshore renewables en hoogwaterbescherming. Tussen de plenaire sessies door was er de mogelijkheid om rond te struinen op de expo tussen allerlei waterbouw gerelateerde stands. De perfecte setting voor waterbouwers om met elkaar in gesprek te gaan, ideeën uit te wisselen en elkaar te inspireren. |
Tekst door Tom van Velzen, hoofdredacteur De Waterbouwer en Catelijne Hopmans, communicatie adviseur Vereniging van Waterbouwers
Fotografie door Sabine Bison, Bisonder Producties
Fotografie door Sabine Bison, Bisonder Producties